De Bunkers

Vrijwel meteen in mei 1940 beginnen de Duitsers met het organiseren van geschutsopstellingen langs de Atlantische kust. In Oostvoorne starten de Duitsers op 14 juli 1940 met het opstellen van Batterie Tirpitz  (SKL/45; kaliber 28 cm; reikwijdte 36 km). Bij Rockanje ontstaat Batterie Rockanje, een opstelling van drie Nederlandse kanonnen. Deze opstellingen dient om Unternehmen Seelöwe  (de voorgenomen Duitse invasie van Groot Brittannië) te kunnen ondersteunen. Nadat in oktober 1940 Unternehmen Seelöwe  voor ‘onbepaalde tijd’ wordt uitgesteld, vermindert aandacht aan de kustverdediging. In 1941 wordt steeds meer geschut overgebracht naar het oosten. Daar vinden dan voorbereidingen plaats voor de aanval op Rusland. Zo verdwijnt ook Batterie Tirpitz van Oostvoorne naar Constanza in Roemenië.

Bij Calais worden open beddingen gemaakt. Daar worden twee lopen 24 cm Russisch scheepsgeschut geplaatst. Deze stukken scheepsgeschut hadden voordien gestaan op Borkum (het eerste Duitse Waddeneiland; oostelijk van Rottum). In 1941 zijn deze beddingen 'verbunkerd'. Ze worden meteen verbonden met twee munitiebunkers. 

 

Maar de voorbereiding van  ‘Fall Barbarossa’ heeft meer gevolgen voor de troepen langs de Atlantische kust en met name langs de kust van Frankrijk: steeds meer Duitse (reserve-)troepen trekken naar het oosten. Je kunt natuurlijk niet zo maar troepen onttrekken aan een behoorlijke  kustver-dediging. Daardoor verschijnen in de  kuststreek permanent bemande (observatie)posten van het Duitse leger (Heer). Deze Küstenposten bestaan uit schuttersputten, mitrailleursopstellingen, loopgraven en eenvoudige onderkomens.

‘Fall Barbarossa’

Genoemd naar Frederik I, bijgenaamd Barbarossa ("Roodbaard") (Waiblingen, 1122 – Anatolië, 10 juni 1190).

Hij was een telg van het huis Hohenstaufen. Van 1155 tot aan zijn dood was hij keizer van het Heilige Roomse Rijk. Dat Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (843-1806) gold als Eerste Rijk en als Tweede Rijk het Duitse Keizerrijk (1871-1918). Nazi-Duitsland werd het Derde Rijk genoemd.

Wanneer blijkt dat  de aanval op Ruslandvoor voor de winter van 1941 – 1942 niet zal zijn afge-rond, gaan de bezetters inzien dat de Europese kuststrook eigenlijk relatief zwak verdedigd is. Manschappen zijn niet beschikbaar. Dus besluit het OKW (Oberkommando der Wehrmacht) om een kustverde-digingslinie aan te leggen die ze ‘Neue Westwall’ noemen (14 december 1941). De bedoeling is de terugloop van manschappen zo veel mogelijk op te vangen door meer en betere verde-digingswerken te bouwen, van waaruit de kuststrook ‘beter’ verdedigd kan worden met aanzienlijk minder manschappen.

De Duitsers grijpen voor de bouw van de ‘Neue Westwall’ terug naar bouwtekeningen van bunkermodellen van de ‘Westwall’. Deze linie werd in de jaren 1938 / 1939 gebouwd langs de Duitse westgrens, als ‘antwoord’ op de door de Fransen gebouwde Maginot Linie. Deze ‘Westwall’ werd door de geallieerden ook wel Sigfriedlinie genoemd. Dit is een oneigenlijke naam, want met de Siegfriedlinie wordt de Hindenburglinie bedoeld,  een Duitse verdedigingslinie die van 1916 tot 1917 in het noorden van Frankrijk werd aangelegd tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de ‘Westwall’ werden gestandaardiseerde bunkers gebouwd. Dat wil zeggen dat door het standaardontwerp vooraf duidelijk is: hoe de bunker er uit komt te zien, hoeveel en welke bouwmaterialen er nodig zijn, hoe lang de bouwperiode duurt, hoeveel mankracht nodig is en wat de bouw kost.   De inspanningen wat betreft planning en bouw worden een  stuk minder. De bouw van deze ‘Ständige Bunkers’ verloopt doeltreffender en dus veel sneller en efficiënter.

Niet alle bunkertypen uit de ‘Westwall’ zijn bruikbaar. Het zijn oudere bunkerontwerpen en de ontwikkeling van wapens heeft in die paar jaar niet stilgestaan. Zo paste bijvoorbeeld de mitrailleur MG42 niet meer in de mitrailleur posten, ontworpen voor de oudere MG34.

Op 19 augustus 1942 vallen 6000 Canadezen samen met Royal Navy en de RAF het Franse havenstadje Dieppe aan. Ze weten de haven enige tijd vast te houden. Er vallen 3500 slachtoffers aan Brits / Canadese kant.

 

 

 

De Duitse bioscoopjournalen zijn jubelend over het afslaan van de geallieerde aanval. De werkelijkheid is anders: de schrik zit er bij de Duitsers goed in.

Ze begrijpen, dat ze (mede door de toenemende bombardementen door de geallieerden) niet kunnen volstaan met relatief dunwandige verdedigings-werken.

Eind 1942 komt het OKW met een ambitieus plan om 15.000 ‘Ständige Bunkers’ langs de Europese westkust te bouwen, waarvan 2000 in Nederland. De ‘Neue Westwall’ krijgt niet alleen nieuwe bunkerontwerpen (de 600-serie), maar ook een andere naam: ‘De Atlantikwall’.  De bedoeling is dat met deze verdedigings-werken, aanvallen, raids of een eventuele invasie (het gevreesde ‘Tweede Front´) voor de kust af te slaan. Een ‘twee fronten oorlog’ is voor de Duitsers een ware nachtmerrie.

Ook Hitler ziet in dat de Atlantikwall niet aan de verwachtingen beantwoordt. Daarom beveelt hij in november 1943 veldmaarschalk Erwin Rommel de balans op te maken. Rommel wordt 'De  Woestijnvos' genoemd sinds hij aan het hoofd stond van de Duitse troepen in Noord-Afrika. Hij legt zich nu toe op de verdediging van het Europese vasteland.

Rommel is, als hij de  Atlantikwall bezoekt niet erg van onder de indruk. Tijdens zijn inspectiebezoeken treft hij overal verkwisting en inefficiëntie aan. Hij voert het bouwtempo op en laat de stranden vol leggen met versperringen en obstakels. Landingstroepen moeten worden afgestopt op het strand voor de kanonnen en mitrailleurs van de Atlantikwall . De mijnenvelden worden zijn stokpaardje.

‘Ik wil dat er miljoenen mijnen worden gelegd’, zo beveelt hij. Als een stafofficier op een zonnige dag een fraai bloemenveld aanwijst, is de reactie van Rommel: ‘Schrijf op: hier is plek voor minimaal 1000 mijnen.’

Tijdens onze excursie brengen wij een bezoek aan de Cap Gris Nez en aan Cap Blanc Nez. We zien de enorme hoeveelheid bunkers.

Bij Cap Blanc Nez zien en horen wij wat er met de allergrootste bunker (De Lindemann) is gebeurd

Verder bezoeken we Een artilleriebunker, waar een 38 cm geschut in stond.

Ook bezoeken wij de Oldenburg. Dat is de grootste resterende bunker aan de Cote Opale.