'Legers trokken in het verleden altijd door rivierdalen'
Maar zo kun je deze reis niet noemen, dat klinkt niet. Dus noemen we de reis: 'Het Gat van Visé'.
Aanmelden kan vanaf begin 2025
'Het Gat van Visé'
zaterdag 26 april - zaterdag 3 mei 2025
Legers trokken vroeger door de rivierdalen.
Zo vielen op 14 april 1574 de Spanjaarden, onder leiding van Alva, via de Maas de Nederlanden binnen en wonnen uiteindelijk de Slag op de Mookerheide.
Waarom trokken zij door de rivierdalen?
Daar waren verschillende redenen voor. De belangrijkste zijn:
1. Er gingen geen keukenwagens en bevoorrading mee. (Legernoodrantsoenen bestonden nog niet). Eten moest dus door plundering verkregen worden. Eten groeide eigenlijk alleen in de vruchtbare rivierdalen.
2. De rivierdalen waren meestal vlak. 'Bergje op - bergje af' werkt niet zo goed voor een leger. Bovendien konden stukken geschut beter via het water vervoerd worden.
Om die redenen was Maastricht altijd een zwaar verdedigde stad met enorm veel vestingwerken.
En ook om die redenen kozen de Belgen er voor om hun grote vestingwerken te bouwen rond: * Antwerpen (aan de Schelde, maar natuurlijk ook als wereldhavenstad).
* Rond Namen (aan de Maas).
* Rond Luik (aan de Maas).
De fortificaties rond Luik staan centraal in deze rally.
Maar we gaan ook aan de andere kant van de grens zien wat de Duitsers tegenover die Luiks forten bouwden.
Als we aan de Duitse kant gaan kijken, gaan we ook in Nederland eens rondneuzen, het staat met de forten in Maastricht. ( en het is daar natuurlijk goed toeven en shoppen en wellicht kun je er de Bourgondiër gaan spelen).
De Voerstreek is een gebied met een heel wisselend landschap.
Wij hebben plaatsen gereserveerd op de Camping Natuurlijk Limburg in de Belgische Voerstreek.
Wij zijn daar hartelijk welkom bij Paul en Nicole. In 2014 waren wij er al eens te gast. Wij hebben ervaren hoe de camping gegroeid is. Mooie brede paden en ruime plekken, waarvan veel met 'hard standing'.
Onze camping is van alle luxe voorzien: prachtig sanitair, dat geheel opgaat in het oude gebouw. Er is een sauna en je kunt verse broodjes bestellen.
Vanuit Utrecht is het circa 200 km rijden.
Maak je op vrijdag een tussenlanding in Blerick, dan is vandaar circa 100 km rijden.
Maar voor ons is heel belangrijk, dat er een gezellig jeugdhonk is, waar het heel goed chillen is.
Camping Natuurlijk Limburg; Roodbos 3; 3791 Voeren; België. (De camping ligt in Remersdaal)
Een stukje geschiedenis
In 1814 moest Keizer Napoleon I aftreden en de overwinnende landen besloten tijdens het Wener Congres (1815) om de oude Spaanse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik bij Holland te voegen om zo een krachtig bolwerk te maken tegenover de 'onbetrouwbare' Fransen.
Dit concept werkte helemaal niet en België werd in 1839 zelfstandig
De onafhankelijkheid van België wordt goedgekeurd door de Europese machten zoals Engeland, Frankrijk, Pruisen en Rusland, op voorwaarde dat België neutraal blijft. (De haven van Antwerpen mocht niet onder het bewind van één van de grote mogendheden komen; ze vertrouwden elkaar dus niet). Die onschendbaarheid van België werd door die landen gegarandeerd.
Koning Leopold II (1865 - 1909) is niet gerust met die gegarandeerde onschendbaarheid. Hij ziet hoe, dank zij de industriële revolutie, er steeds meer en betere wapens komen.
In de Frans - Duitse Oorlog werd Duitsland één land en werden de Fransen smadelijk verslagen. Om die gegarandeerde onschendbaarheid te kunnen verdedigen neemt hij drie maatregelen: 1) Modernisering van het legermaterieel, dat sterk verouderd is.
2) Verhoging van het aantal militairen via de invoering van de legerdienst.
3) De bouw van 3 fortengordels. Om de neutraliteit te waarborgen werd er één fortengordel
aangelegd in Namen tegenover Frankrijk, De tweede in Luik tegenover Duitsland. Een derde rond de stad, maar voornamelijk ter bescherming van de haven van Antwerpen.
De bouw en aanleg van deze 3 fortengordels werden toevertrouwd aan de Belgische generaal
Brialmont, een uitstekend militair ingenieur met een wereldreputatie wat betreft fortificatie.
Rond Luik, worden 12 forten gebouwd: zes, waaronder Loncin op de linkeroever van de Maas.
En zes forten op de rechter oever van de Maas.
Generaal Brialmont wilde nog een 13e fort in Lixhe, dichtbij de Nederlandse grens bouwen, om hier de oversteek van de Maas tegen te gaan, maar de regering weigerde omdat het geld op was.
Tot zijn overlijden in 1903 zal hij blijven volhouden: 'U zult tranen van bloed wenen om geen fort vóór Wezet gebouwd te hebben'.
Alle forten werden tegelijkertijd gebouwd en de werken namen 3 jaar in beslag, namelijk van 1888
tot 1891.
Deze forten, bevinden zich half onder de grond. Daartoe werd een groot gat gegraven. Daar werden van hout mallen gemaakt en daar werd beton over gegoten. Men bedekte alles met aarde tot de koepels van de kanonnen juist boven de grond uitstaken, met de bedoeling dat de vijandelijke artillerie deze niet kon raken. )
Helaas was er geen gewapend beton gebruikt.
Brialmont ging ervan uit om deze forten rondom de stad te bouwen. Nooit zou de vijand de forten
kunnen beschieten langs achteren.
De dikte van het beton was berekend door middel van de proeven door granaten van 210 mm af te schieten op betonplaten van verschillende diktes. De inrichting van de forten was goed uitgeknobbeld voor deze periode. Ze hadden de allernieuwste
voorzieningen, zoals riolering, douches en elektriciteit. Maar die luxe werkte alleen in vredestijd. Ondergrondse verbindingen naar keukens en sanitair waren er niet. Tijdens de belegering en beschieting kon er geen voedsel gebracht worden naar de soldaten en die konden op hun beurt geen gebruik maken van de toiletten. Maar hoe losten de soldaten dit probleem op? Zij gebruikten emmers, die zich in de verschillende lokalen bevonden. De stank was natuurlijk niet te harden.
De Rally
Ja, dan wordt het tijd om het eens over de rally te hebben.
Op zaterdag 26 april ben je vanaf 13.30 uur van harte welkom op de camping in Remersdaal.
Die avond hebben we een gezamenlijke maaltijd, d.w.z. we maken voor elkaar heel erg lekkere hapjes klaar.
'Street food feels good!
Er staat veel op het programma, dus we gaan zondagmiddag al verdiepen in de fortificaties die Brialmont rond Luik heeft laten bouwen.
Wat zijn de sterke punten en wat de zwakke?
In ieder geval hadden de Belgen, geheel tegen het advies van Brialmont, verzuimd om een 13e fort te bouwen tussen de Luikse forten en Nederland.
Door dat 'Gat van Visé' trokken de Duitsers met hun 'Dikke Bertha' en verpulverden Fort Locin.
Op maandag gaan we kijken wat de Duitsers aan hun kant van de grens hadden gebouwd.
De Duitsers bouwden aan hun kant de Westwall. De bouw begon in 1936. In 1938 kwam de leiding van de bouw in handen van ingenieur Fritz Todt. De linie in het westen was een reactie op de geallieerde bouwwerken, met name de Franse Maginotlinie, die de Duitsers veel ontzag inboezemde.
Wij zullen de dag wat eerder afsluiten.
Wij zijn dan in Duitsland en dan hunkeren echte Nederlanders er naar om een bezoek te brengen aan enkele bekende discount groot grutters.
En dat is maar een klein eindje verder, dan waar wij gepicknickt hebben.
Dinsdag is een dag om zelf of met elkaar in te vullen.
Op woensdag gaan we kijken hoe Nederland een mogelijke aanvaller buiten de deur ging houden.
We bezoeken Chateau Neercanne en wandelen door het Cannerbos. Verscholen onder dikke lagen mergel ligt hier het voormalig NAVO hoofdkwartier.
We horen er de spannende verhalen over brand in het hoofdkwartier. Over instortingen in de Cannerberg en over het verdrag van Maastricht.
Na onze picknick gaan we naar Maastricht. Daar bezoeken een vestingwerk en daarna stellen wij iedereen in de gelegenheid om Maastricht 'aan te doen'.
De vestingwerken van Maastricht zijn gebouwd over een periode van 1500 jaar om de stad en haar inwoners te beschermen tegen vijandige aanvallen. Maar ook om legers die door het Maasdal naar Holland wilden trekken, vroegtijdig tegen te houden.
De stad is vanaf de Romeinse Tijd tot na 29 mei 1867 ommuurd en versterkt geweest. In 1867 werd de vestingstatus werd opgeheven.
Door de eeuwen heen is er voortdurend gebouwd aan wallen, muren, poorten, torens, rondelen, kroonwerken en andere versterkingen.
We spreken eigenlijk over vier bouwperiodes:
1. De Gallo-Romeinse versterkingen.
2. De vroeg Middeleeuwse versterkingen.
3. De Middeleeuwse stadsmuren.
4. De buitenwerken uit de 16e tot 19e eeuw.
Eeuwenlang stond de vestingstad Maastricht bekend als het "bolwerk der Nederlanden", een vooruitgeschoven post van de Republiek der Nederlanden.
Na de Frans-Duitse Oorlog van 1870-1871 was duidelijk geworden dat er behoefte was aan een nieuw verdedigingsplan. In 1874 werd dan ook 'De Vesting wet' aangenomen. Daarin speelde Maastricht geen enkele rol meer.
Heel veel van de vestingwerken zijn in de 19e eeuw afgebroken. Toch ligt er nog 11 kilometer aan gangen onder de stad.
Wij gaan de Kazematten van Bastion Waldeck bezoeken. De locatie is met een rood cirkeltje aangegeven op de bovenstaande kaart.
Donderdag is een dag om zelf of met elkaar in te vullen. Het is 1 mei, de dag van de arbeid. Dan kan in België best een en ander gesloten zijn.
Op vrijdag gaan we kijken wat de Belgen hadden geleerd van verovering van de Luikse Forten in augustus 1914. Nam de Belgische regering de raad van Brialmont ter harte om 'Het Gat van Visé' te verdedigen door een sterk fort ? Ja, dat deed de Belgische overheid! Ze bouwden het grootste fort ter wereld!
Maar het fort kwam niet te liggen in of bij het plaatsje Lixhe. In het begin van de jaren '30 werd een begin gemaakt met de bouw van het Albertkanaal. Deze zou op spectaculaire wijze het Plateau van Caestert doorsnijden. Daardoor zou een immense 'muur' van zo'n 60 meter hoog verrijzen. Hoog genoeg om Duitse troepen tegen te houden.
Het fort heeft een totale omvang van 75 ha. Het plateau boven is 45 ha. En dat is groot!
Dit fort is geen gebouw! Het is een gegraven gangenstelsel van 'blok' naar 'blok'. In zo'n 'blok' kan een commandopost zitten of een toren van 40 meter hoog (alle 40 metertjes wel onder de grond!) Maar het grootste deel zijn uitgegraven gangen .
En hield het grootste en machtigste fort de Duitsers tegen? Nou, nee. De Duitsers deden iets wat nog nooit was vertoond: ze gebruikten zweefvliegtuigen!
Een aanval van bovenaf was nog nooit vertoond. Daar was de bezetting van het fort totaal niet op getraind. Ze hadden ook niet de juiste uitrusting om een aanval van bovenaf te pareren. Binnen 15 minuten was het fort machteloos. Na 36 uur heeft men zich overgegeven. Daarna was de opmars van de Duitsers niet meer te stuiten. Het luchtwapen had zich bewezen en daarmee viel het doek voor het fenomeen fort. Daardoor is Fort Eben Emael nog steeds het grootste ter wereld.
's Morgens maken we een wandeling boven op het fort. Hiermee krijgen we overzicht van wat we 's middags binnen gaan zien.
Voor honden die interesse hebben: aangelijnd mogen honden mee het fort in.
Die avond hebben we de traditionele BBQ, waarbij wij hier en daar aanschuiven en nog eens fijn nagenieten van een week in een prachtige omgeving en met een onderwerp waarbij je je niets had kunnen voorstellen.
Op zaterdag trekken we weer op huis aan met heel veel mooie herinneringen aan een heerlijke week.
Maak jouw eigen website met JouwWeb