Battlefield Tour 2026
zaterdag 25 april - zaterdag 2 mei 2026
'Bloody April'
Zo werd de Britse Slag in De Artois genoemd. Met name de Britse luchtstrijdkrachten verloren heel veel mensen
Aanmelden kan vanaf begin 2026
Tijdens de Strijd in De Artois hadden de Duitse vliegers absolute heerschappij boven het front.
Zowel boven de grond, op de grond, als onder de grond, streden de Britse Strijdkrachten als een 'afleidings manoevre' ten bate van de Franse aanval in de Chemin des Dames .
De Chemin des Dames werd een fiasco. De Britse afleiding een matig succes.
Maar de verliezen waren hoog: 'Bloody April'.
zaterdag 25 april - zaterdag 2 mei 2026
In februari 1916 vielen de Duitsers, geheel onverwacht, Vedun midden in de winter aan.
Frankrijk dreigde die slag te gaan verliezen. Zij drongen er bij de Britten op aan om een tweede front te openen in de Somme.
Het werd de boedigste en meest nutteloze veldslag van de Eerste Wereldoorlog.
In april 1917 moesten de Britten weer aan de bak, nu om een Franse aanval te helpen lukken.
Na drie jaar van vruchteloos oorlogvoeren belooft de nieuwe opperbevelhebber van het Franse leger Rober Nivelle aan de politieke leiders een doorslaggevende overwinning op het westfront voor het eind van voorjaar 1917. Robert Nivelle vervangt sinds december 1916 de door het herhaaldelijk falen van zijn offensieven in de Artois (1915) , de Champagnestreek (1915) en bij de Somme uitgebluste Joffre.
Nivelle zal het front ‘… in één enkele slag van 24 à 48 uur’ verslaan'… De voor deze doorbraak koos hij de rustige zone van de Chemin des Dames in het departement Aisne.
Nu was Generaal Nivelle wel zo ongeveer de enige die enthousiast was over zijn plan. Dit soort plannen waren aan de Somme en in de Artois al eerder tot een ramp uitgelopen. Nivelles strategie werd dus absoluut niet unaniem gesteund door invloedrijke Franse politici. Hoewel premier Briand met het plan akkoord was gegaan, leidde het tot het aftreden van de minister van Oorlog, Hubert Lvautey. Ook de Britse opperbevelhebber, Sir Douglas Haig, liet weten er niet voor te zijn. Zelfs de commandant van Nivelles reserveleger, generaal Micheler, was tegen dit dwaze plan.
De Britten begonnen keurig op tijd (op 9 april 1917) met hun aanval. Nivelle had nog 'effe wat tijd nodig'. Hij begon een weekje later op 16 april met de aanval, die compleet mislukte. Zo erg was de slachting, dat er muiterij uit brak onder de Franse soldaten in de Chemin des Dames.
Toch nog even een stukje geschiedenis over wat we gaan zien en ervaren.
Eigenlijk zat Duitsland vanaf het begin van de 20e eeuw ingeklemd tussen twee samenwerkende vijanden: Frankrijk en Rusland. Vooral het onbeperkt aantal in te zetten Russen, bezorgde het Duitse opperbevel hoofdbrekens.
De opperbevelhebber van Het Duitse leger Gen. Von Schlieffen maakte een plan dat de Duitse troepen de beste kans zou geven:
1. Het Russische leger zou zeker zes weken nodig hebben om te mobiliseren, dus daar weinig troepen plaatsen.
2. Een massale aanval door de Lage Landen (Nederland en de Belgische Kempen) om Parijs te omsingelen.
Wat ging er fout?
1. De Binnen 15 dagen hadden de Russen twee legerkorp-sen klaar voor inzet (er moesten, midden in de strijd, meer Duitse troepen naar het oosten).
2. Het Eerste Duitse leger o.l.v. Von Kluck, wijzigde koers voor een frontale aanval op Parijs. Dit zonder overleg met de legerleiding o.l.v. Van Moltke. Daardoor lag zijn rechterfront
open voor een aanval van het pas samengestelde Franse zesde Leger. Von Kluck moest zich de Fransen van het lijf houden en zwenkte weer naar het Westen. Daardoor ontstond een onverdedigde opening tussen het Duitse Eerste Leger en het Tweede Leger. Hier maakten de Britten en de Fransen gebruik van. Bovendien waren de Franse troepen versterkt door nieuwe soldaten, aangevoerd in allerijl in Parijse taxi's. Het Duitse Eerste Leger had 50% van zijn mannen verloren. De rest had inmiddels al ruim 240 km marcheren achter de rug. Zij werden gekweld door honger, uitputting en gebrek aan voorraden. Als aanvallers konden de Duitsers geen gebruik maken van spoorwegen voor aanvoer van verse troepen en materieel. De Fransen konden dat op eigen grond en met eigen spoorwegen wel. Met de Slag aan de Marne was de slagkracht van het Duitse leger verdwenen. De legers kwamen geen stap verder meer. Zij gingen zich ingraven en dat deden de Duitsers via strategische terugtrekkingen op de hoogste en meest strategische plekken.
Maar....
Op dat moment begon van beide kanten 'The Race to the Sea'. Voor Duitsers was het van groot belang om de kanaalhavens in handen te krijgen (Duinkerke, Calais en Boulogne sur Mer)
Voor de Britten waren die kanaalhavens absolute noodzaak voor aanvoer van materieel en mensen.
Zo ontstonden de gevechten bij Arras, Menen en Ieper.
Wij gaan het hebben over de strijd bij Arras (in de Artois)
Wij gaan het hebben over de strijd bij Arras (in de Artois)
De Artois is een gebied met prachtige uitzichten.
Wij hebben plaatsen gereserveerd op de Camping La Paille Haute ten oosten van Arras.
Daar vinden wij een warm welkom bij de familie Cattoen - Mercier. Patricia doet alle moeite om ons in het Engels te woord te staan.
Wij hebben er de beschikking over een ruim grasveld, waar we Happy Hours en onze maaltijden kunnen vieren
Het sanitair oogt gedateerd, maar is schoon en het water is er lekker warm.
Op onze camping is de jeugd meer dan van harte welkom. Er is een uitdagende speeltuin, een beach vollybal veld, een basketveld, tafeltennis tafels en een jeu de boulles baan.
Maar voor ons is heel belangrijk, dat er een jeugdhonk is, waar het heel goed chillen is.
Vanuit Utrecht is het ruim 300 km rijden. Maak je op vrijdag een tussenlanding in Ellewoutsdijk, dan is vandaar circa 200 km rijden.
Vanaf Blerick is het ruim 300 km
Camping La Paille Haute 145 rue de Sailly; 62156 Boiry Notre Dame.
De Rally
Ja, dan wordt het tijd om het eens over de rally te hebben.
Op zaterdag 25 april ben je vanaf 13.30 uur van harte welkom op de camping in Boiry Notre Dame.
Die avond hebben we een gezamenlijke maaltijd, d.w.z. we maken voor elkaar heel erg lekkere hapjes klaar.
'Street food feels good!
Op zondag slapen we eerst maar eens rustig uit. Daarna trekken we naar Cambrai (Kamerrijk).
Op Flesquieres Hill British Cemetery horen wij wat 'Bloody April precies inhoudt.
Die afleidingsaanval heeft de Britten heel veel slachtoffers gekost.
Met name onder de Royal Flying Corps (voorloper van de RAF) vielen veel slachtoffers
In 1914 bestaat in geen van de landen een luchtmacht. De vliegeniers zijn in dienst bij het leger. In het Britse leger kenden we het RFC en in de marine bij de Royal Naval Air Service (RNAS)
Veel geallieerde generaals zagen helemaal niets in een luchtmacht: eer strijd werd op de grond uitgevochten!
In het begin van de Eerste wereldoorlog waren de enige activiteiten in de lucht, verkenningen met ballons. Dat waren grote 'sigaren' met een mandje eronder. Vandaaruit konden waarnemers kilometers ver kijken.
Met een machinegeweer maakte je alleen gaatjes in de ballon. De waterstof ging niet in de fik. De Fransen vonden de Prieur raket uit (een vuurpijl elektrisch ontstoken met een bereik van 115 m.
De waanemers redden zich dan met een parachute.
Het eerste vliegtuig vloog in 1903. Het probleem was niet om een toestel te laten vliegen, want er waren al zweefvliegtuigen. Het probleem was het gewicht van de motor. Toen er een lichtere motor was uitgevonden, kwam de vaart in de luchtvaart.
Maar het bleven toestellen van droog hout, met in brandbare stoffen geimprigneerd zeildoek en een benzinetank, waar de piloot zo ongeveer op zat. Gekscherend werd het vliegtuig toen ook wel een vliegende brandstapel genoemd.
Kreeg een vliegtuig pech, dan kon hij bijna overal wel landen, ook ging dat niet altijd goed. Maar werd hij beschoten, kwam de piloot meestal om het leven. Bedenk dat vliegeniers in de Eerste Wereldoorlog geen parachuut hadden. Het kuipje waarin ze zaten was veel te krap en soms moest een piloot op zijn stoeltje staan om de trommel van zijn munitievoorraad te vervangen.
De eerste helft van 1917 werd gekenmerkt door Duitse overheersing en de superioriteit van de jagdstaffeln die de geallieerden zware verliezen toebrachten.
Deze overheersing bereikte een hoogtepunt in april, bekend als "Bloody April", toen de RFC drie keer zoveel verliezen leed als de Duitsers.
Vanaf de zomer van 1917 kwamen de Sopwith Camel en SE5a British en de SPAD S.XIII French in grote aantallen beschikbaar. Aan het einde van de oorlog keerde de luchtoverheersing terug naar de geallieerde zijde.
Nu we er toch zijn, bezoeken we het tankmuseum in Cambrai.
De Britse tankaanval bij Cambrai was de eerste grote tankslag in de Eerste Wereldoorlog. Hierbij werden maar liefst 476 tanks ingezet. De aanval verliep dan ook aan-vankelijk zeer succesvol. De Britse aanval bloedde niettemin na verloop van tijd dood door gebrek aan voldoende reservetroepen en door de toenemende tegenstand van de Duitsers, die in staat bleken op het laatste moment voldoende verster-kingen aan te voeren.
Eigenlijk zou het de Vierde Slag in de Artois moeten heten, maar.....
Tijdens 'The Race to the Sea' (1914) hadden de Fransen en de Duitsers al slag geleverd bij Ieper en in de Artois.
Als je op het kaartje hiernaast kijkt, zie je twee heuvelruggen: Vimy Ridge en Notre Dame de Lorette. Dat zijn forse en steile heuvels en dus van strategisch belang!
In september 1914 werd de snelle Duitse opmars door Frankrijk gestopt aan de rivier de Marne. Op 2 oktober kwam een Franse geheel onverwacht op ramkoers met een Beierse Korps (een veel grotere organisatie bestaande uit meerdere divisies) dat zich naar het westen bewoog.
De Fransen verloren een groot deel van de Notre Dame de Lorette (tot aan de kapel).
In de winter van 1914 - 1915 probeerden de Fransen de verloren heuvel weer terug te veroveren. Deze slag (The First Battle of Artois) was de eerste offensieve zet aan het Westfront, na het einde van de Eerste Slag bij Ieper in november 1914. De Franse aanval slaagde er niet in de patstelling te doorbreken.
The Second Battle of Artois (9–15 May 1915) Terwijl de Duitsers bezig waren met hun Tweede aanval op Ieper, Dit was de eerste van vele pogingen om de Duitsers te verdrijven van hun dominante positie op de Vimy-heuvelrug (door de Fransen Heuvel 140 genoemd. Het was de bedoeling om de Vimy-heuvelrug vanuit twee richtingen aan te vallen. Eén aanval vanuit het noorden was bedoeld om uiteindelijk de heuvel Notre Dame de Lorette in te nemen.
Uiteindelijk was het generaal d'Urbal duidelijk dat zijn mannen niet verder konden oprukken en hij staakte alle verdere operaties. Tussen 9 mei en 16 juni verloren de Fransen ongeveer 700 gesneuvelde officieren en 1.500 gewonden, plus 16.000 gesneuvelde soldaten, 63.500 gewonden en 20.500 vermisten (wat meestal betekende: gedood).
The Third Battle of Artois (25 September – 15 October 1915), Artois-Loos Offensief
De Franse opperbevelhebber, Joseph Joffre, pleitte al een tijdje voor een grootschalig offensief in Artesië en de Champagne om de Duitse verdediging de baas te kunnen. French en Joffre hadden ongeveer dezelfde ideeën over hoe een toekomstig offensief er zou gaan uitzien: een lang en intensief voorbereidend artilleriebombardement, waarna de infanterie de verwoeste Duitse loopgravenlinies een voor een zou innemen. Daarna zouden de reserves in de strijd gegooid worden om de aanval voort te zetten.
Het Artois-Loosoffensief was een Frans-Britse aanval tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Artois die samenviel met het Champagne-offensief in de Champagne. Na in eerste instantie succesvol te zijn geweest, werden de geallieerden teruggedrongen. Vanwege de nietige terreinwinst, ten koste van 300.000 slachtoffers (beide offensieven samen), nam de Britse opperbevelhebber John French ontslag.
Eigenlijk zou het de Vierde Slag moeten heten, maar in 1916 namen de Britten de sector over.
Op maandag gaan we kijken hoe de Canadezen hun aanval in de Artois in 1917 hebben georganiseerd.
Om dat te begrijpen moet je eerst weten, dat de ze slag op drie plekken werd gevoerd:
1. In het Noorden de Canadezen.
2. In het midden de Britten.
3. In het zuiden de ANZAC (Australian an New Zealand Army Corps).
Vandaag bezoeken wij het indrukwekkend monument en wij horen verhalen in de loopgraven en tunnels.
In de tunnels is het verstandig
om iets warms aan te trekken
het is er 12 graden.
Het gedenkteken van spierwit marmer torent hoog de blauwe lucht in. Op de zijkanten staan de namen van 11.000 Canadezen die tijdens WOI sneuvelden in Frankrijk en waarvan het lichaam nooit geïdentificeerd is. Geen geluid...........alleen de wind.
Vooral de ligging maakt indruk. Een spectaculair uitzicht over de vlakte van Douai…
Kilometers ver. Geen wonder dat de geallieerden wel wat jonge levens wilden riskeren voor dit hoge strategische punt. Maar hier alleen al meer dan 10.000?
Dinsdag is een dag om zelf of met elkaar in te vullen.
Voor ideeen klik >>>
Normaal hebben wij het niet over eethuizen en restaurants. Maar als je midden in de Artois een echte Amerikaanse 'Diner' tegen komt.....
Je hoeft geen jaren '60 fan te zijn om hier het unieke van te zien. Het adres staat in het programmaboekje.
Op woensdag gaan we kijken hoe de Britten hun aanval in de Artois in 1917 hebben georganiseerd.
We bezoeken de tunnels die de Britten voor de aanval gebruikten. Het bezoek aan de tunnels is gebonden aan strenge veiligheids eisen en gebeurt in heel kleine groepjes. Ons bezoek is dan ook georganiseerd met de precisie van een militaire operatie.
De ondergrond van Arras is als Gruyèrekaas: galerijen die sinds de 9e eeuw in de gewilde kalksteen zijn gegraven.
Nieuw Zeelanders hebben de gallerijen met elkaar verbonden (ze hebben 19 km tunnel in korte tijd gegrageven). De gallerijen zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog weer in gebruik worden genomen. 24.000 mensen hebben zich in de tunnels van de Wellingtongroeve opgehouden. Een gigantische kazerne, onzichtbaar voor de vijand en uitgestrekt, in tegenstelling tot de rudimentaire vestingwerken uit oorlogstijd.
Door de nieuwe flexibele offensieve tactieken rukte het Britse Derde Leger, rechts van de Canadezen, op de eerste dag vijf kilometer op. Ongeveer 9.000 Duitsers werden hierbij tot krijgsgevangenen gemaakt. Het falen van de Duitsers die dag kwam doordat de troepen, die normaal gezien een tegenaanval zouden uitvoeren, te ver achter het front gestationeerd waren.
De leiding van het Britse Derde Leger slaagde er niet in dit gunstige moment uit te buiten om een volledige doorbraak te bewerkstelligen, tot het te laat was. Op 11 aprilbeval generaal Allenby, hoofd van het Derde Leger, een voortzetting van de opmars. De Duitse reserves waren echter al gearriveerd en konden de aanval afslaan. Bij Bullecourtverstrikten de Australiërs in Somme-achtige toestanden en leden hun grootste verliezen van de oorlog.
Het programma doen wij vandaag in twee groepen. De groep die 's morgens De Carriere Wellington (de tunnels) doet, gaat 's middags naar de Citadel en naar de begraafplaats voor de 'airmen'.
Onze picknick hebben wij gezamenlijk in de groenstrook naast de (gratis) Arras Citadel Parking.
Wij bezoeken het Arras Flying Services Memorial.
We weten inmiddels dat in de eerste helft van 1917 de Duitsers albsolute heerschappij in de lucht hadden. Dat zij met de superioriteit van de Jagdstaffeln de geallieerden zware verliezen toebrachten.
De 'Rode Baron' schoot alleen al in deze maand 20 Britse vliegtuigen uit de lucht.
De Duitse tactiek, opleiding en training waren veel beter dan de Britse.
Wij gaan ons verhaal persoonlijk maken. Op het monument staan 1000 namen van Britse piloten en waarnemers, die in april 1917 omkwamen. Wij pikken er één uit:
Herbert A . Dyer
In 1916 werd hij toegevoegd aan de RFC en behaalde een maand later zijn aanstelling bij de RFC. Hij vervulde zeven maanden de rol van waarnemer voordat hij in augustus 1917 zijn pilotencertificaat behaalde.
Hij werd als vermist opgegeven toen hij in december 1917 boven de Duitse linies vloog.
Het nieuws over de dood van Luitenant Dyer werd doorgegeven door een Duitse officier in de geallieerde linies.
Naast het Arras Flying Services Memorial ligt de Citadel van Arras. Echt een bezoekje waard. Op ons gemak maken wij een wandelingetje door de Citadel.
De Citadel van Arras.:
Dit militair complex werd gebouwd door Vauban en behoort tot de 12 belangrijkste vestingen in Frankrijk van de hand van deze beroemde architect. De grachten van dit fraaie verdedigingsfort zijn jammer genoeg vernietigd, er blijven enkel nog een paar restanten over die je vandaag kan terugvinden.
Deze citadel werd gebouwd in opdracht van Louis XIV (1668-1672) toen Arras bij Frankrijk werd gevoegd. Het was enerzijds de bedoeling om de stad te verdedigen tegen de overwonnen Vlamingen, maar evenzeer om de bevolking in de gaten te houden en opstanden tegen de Franse heersers te onderdrukken. Sedert 7 juli 2008 behoort dit bouwwerk tot het Werelderfgoed van de UNESCO.
Donderdag is een dag om zelf of met elkaar in te vullen.
Het is het 1 mei, de dag van de arbeid. Dan kan in Frankrijk best een en ander gesloten zijn.
Op vrijdag gaan we alle puzzelstukjes aan elkaar plakken. Wij krijgen een goed overzicht van deze week. Daartoe beginnen wij met een bezoek aan 'Lens 14 - 18 - Museum Voor Oorlogsgeschiedenis En Vrede'. Het museum is gehuisvest in een heel bijzonder architectonisch gebouw: het is opgetrokken uit zwart beton en glas.
Het museum bestaat uit zeven delen:
* de bewegingsoorlog,
* de loopgravenoorlog,
* de dodelijke uitputtingsoorlog,
* het Noorden onder Duitse bezetting,
* de terugkeer van de bewegingsoorlog,
* de dood aan het front.
* ‘de hel van het Noorden en de wederopbouw’.
Het is wat minder dramatisch als hier beschreven. Het museum geeft een goed overzicht over wat wij deze week hebben gezien en ervaren.
En.....de teksten staan er ook in het Nederlands!
Na onze picknick bezoeken wij het gebied van Notre Dame de Lorette. Wij bezoeken:
Anneau de la Mémoire
De begraafplaats
De Basiliek
De Lantaren toren
De 'Ring' van Herdenking is opgericht ter nagedachtenis aan de soldaten die op het grondgebied van de departementen Nord en Pas-de-Calais tussen 1914 en 1918 zijn gesneuveld. De 580.000 namen zijn in alfabetische volgorde geplaatst, ongeacht de rang of nationaliteit, vrienden en vijanden van weleer zijn gemengd genoteerd op dit indrukwekkend monument.
De begraafplaats, die is aangelegd rond de kapel Notre-Dame de Lorette en de lantaarntoren. Het is de grootste militaire begraafplaats van Frankrijk, met ongeveer 43.000 lichamen van soldaten die tijdens de Slag om Artesië zijn gesneuveld. Meer dan 19.000 graven hebben een kruis. Er zijn 8 massagraven met 23.000 lichamen.
Voor de Grote oorlog
Tijdens de Grote Oorlog
Net na de Grote Oorlog
Bedevaartsoord sinds de 18e eeuw
In 1727 keerde Florent Guilbert terug van een pelgrimstocht naar Loreto (Italië, provincie Ancona) Op de heuvel liet hij een kapel bouwen, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Loreto. De kleine kapel, die in 1794 werd verwoest, werd in 1815 herbouwd Elk jaar stromen steeds meer gelovigen samen rond 8 september om de mis ter ere van de geboorte van Maria bij te wonen.
Een militaire necropolis
De heuvel, die vanaf oktober 1914 bezet werd door het Duitse leger, vormde tot oktober 1915 het middelpunt van de strijd. Aan beide kanten waren de menselijke verliezen zo groot dat de heuvel de bijnaam "de heuvel van de 100.000 doden" kreeg. Aan het einde van het conflict werd besloten er een nationale necropolis te bouwen.
Deze toren is 52 meter hoog. De basis vormt aan beide zijden een vierkant van 12 meter. De eerste steen werd gelegd door maarschalk Pétain op 19 juni 1921 en op zondag 21 mei 1922 werd het ingewijd, in aanwezigheid van maarschalk Foch en een immense menigte van 30.000 mensen.
De crypte van de lantaarntoren bestaat uit vijfentwintig gewelven en het zichtbare gedeelte heeft vier groepen van acht doodskisten:
Acht uit de Eerste Wereldoorlog. Acht uit de Tweede Wereldoorlog. Acht slachtoffers uit de strijd in Algerije. Acht slachtoffers uit Indo China (Vietnam). Ook de as van een concentratiekamp slachtoffer.
Die avond hebben we de traditionele BBQ, waarbij wij hier en daar aanschuiven en nog eens fijn nagenieten van een week in een prachtige omgeving en met een onderwerp waar lang over kunt nadenken....
Op zaterdag trekken we weer op huis aan met heel veel mooie herinneringen aan een heerlijke week.
Hoe kon het zo mis gaan voor de Geallieerden? (naschrift)
Dat kwam oa. door Operatie Alberich.
De nieuwe Duitse legerleiding kwam tot hun schrikbarende ontsteltenis er achter, dat Duitsland de oorlog niet veel langer zou kunnen volhouden.
Eén van de conclusies was het front moet korter!
Op soms wel 72 km van het front werd een on-neembare linie gebouwd: de Siegfriedlinie.
. De Duitsers spaarden geen moeite om een gelaagd verdedigingsnetwerk te creëren, met:
- Diepe, brede loopgraven om de opmars van tanks te stoppen
- Dichte prikkeldraadgordels, sommige wel 40 meter dik
- Betonnen machinegeweernesten met overlappende schootsvelden
- Betonnen mortierstellingen en infanterieschuilplaatsen
- Uitgebreide tunnels die schuilplaatsen verbinden met de frontlinies
De omvang van de onderneming was verbijsterend. Gedurende zes maanden werkten Duitse soldaten onvermoeibaar aan de aanleg van de Siegfriedlinie, vaak onder dekking van de duisternis om detectie door geallieerde verkenningen te voorkomen.
De geallieerden hadden al wel de nieuwe Sigfriedlinie ontdekt, maar de slechte weersomstandigheden zorgden ervoor dat de verplaatsing van de Duitse soldaten tussen 16 en 20 maart niet werd gesignaleerd bij verkenningsvluchten.
Bij het terugtrekken richting de Siegfriedlinie bliezen de Duitsers ook gebouwen op, vernietigden wegen, voorraden en brachten overal bobytraps aan.
Maak jouw eigen website met JouwWeb